E-KİTAP 2011 Konferansı

Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi

E-kitap yayıncılığının topluma, sektörlere ve kütüphanelere olan yansımalarının ele alındığı “E-KİTAP 2011 : Bütünden Parçaya Yeni Felsefeler Yeni Sektörler” adlı konferans 26 Ekim 2011 tarihinde, Marmara Üniversitesi Rektörlük Binası Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.

Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi, Selekt Bilgisayar (Reeder), Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ve Marmara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı’nın işbirliğiyle düzenlenen ve yoğun ilgi gören konferans, ilgili tüm kesimler için bir buluşma ve paylaşım ortamı niteliği taşıyordu.

Günümüzde “Dijital Yerli” olarak nitelendirilen gençlerin ve özellikle üniversite öğrencilerinin yoğun katılımının olduğu konferansta; e-kitap yayıncılığının tarihsel gelişimi, e-kitap teknolojileri ve yarattığı yeni sektörler, yeni yaklaşımlar ortaya konularak, bu gelişmeler ışığında, Türkiye’deki e-kitap sektörünün yapısı, sorunları ve geleceği masaya yatırıldı. E-kitapların kütüphanelerdeki uygulamalarının da ele alındığı konferansta, ülkemizde e-kitap konusunda faklı çalışmalar yürüten firmaların uygulamaları tanıtıldı, gelecekteki projeleri paylaşıldı.

Konferansa, farklı sektörlerden ve akademik çevrelerden katılan konuşmacıların çeşitliliği ise, e-kitapların yaşam içerisindeki yerini göstermesi açısından anlamlıydı: Prof. Dr. Hamza KANDUR (Marmara Üniversitesi), Adnan KURT (Alt Kitap Sayısal Yayınevi) Ayşegül SAKARYA (Bloomberg Businessweek Türkiye Dergisi), Kenan KOCATÜRK (Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri), Dr. Mehmet İNHAN (EBİ, İdefix Firması), Uygar SARAL (Reeder, Selekt Bilgisayar), Doç. Dr. Tuba KARATEPE (Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü), Kıvanç ÇINAR (Overdrive-Türkiye), Serap ÖZYURT (Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi), Serdar KATİPOĞLU ( HiperLink, HiperKitap )

Konferansın, “E-Kitabın Yarattığı Sektörler” adını taşıyan ilk bölümünde; e-kitapların tarihsel gelişimi, yayıncılık sektörü ve toplum için sunduğu olanaklar ele alınarak, Türkiye’deki e-kitapların bugünü ve geleceğine ilişkin değerlendirmelere yer verildi. Sektörde yaşanan sorunlar ve çözüme yönelik öneriler paylaşıldı. Konuşmacılar, e-kitapların yeni bir mecra olmasına rağmen, çok hızlı biçimde yaygınlaştığını ve çeşitlendiğini, bu gelişmelerin beraberinde çok farklı uygulama ve teknolojileri de ortaya çıkardığını ancak tüm bunlara rağmen metin-okur ilişkisinin hep var olduğunu, olacağını ifade ettiler.

Yayıncılığın e-kitapların gelişmesi ile ortam, araçlar ve süreçlere farklı ve yeni bakışlar gerektirdiği belirtilen konferansta; Türkiye’de e-kitap sektörünün yaşanılan sorunlara rağmen önemli bir gelişme potansiyeli taşıdığı, gençlerin bu alanda önemli bir teşvik edici bir unsur olduğu, sektörün önündeki engellerin ortadan kaldırılması için konuyla ilgili tüm kesimlerin işbirliği geliştirirerek, başta Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve diğer kamu kurumları ile birlikte ele ele vererek sorunları çözmesi gerektiği vurgulandı. Basılı kitaplarda %8 olan KDV’nin, e-kitaplarda %18 olmasının bir çelişki olduğu ve bu durumun fiyatlandırmaları da etkileyerek e-kitap sektörünün gelişmesinin önündeki önemli engellerden biri olduğu belirtildi.

Son günler de gündemde olan Milli Eğitim Bakanlığı’nın FATİH Projesi kapsamında öğrencilere dağıtmayı planladığı tablet bilgisayarları konusundaki gelişmeleri değerlendiren konuşmacılar, bu sürecin çok boyutlu olarak ele alınıp, konuyla ilgili tüm kesimlerin katkıları ile yaşama geçirilmesi gerektiğini, 14 ila 20 milyon dolarlık bir pazar oluşturacak böylesi büyük bir projenin fırsatlar kadar tehditler de içerdiğini, özellikle “içerik” açısından özgür ve esnek bir yaklaşımın olması gerektiğini vurguladılar.

Kütüphanelerde Mobil Kitap ve E-Kitap Uygulamalarının Geleceği” başlığını taşıyan ikinci bölümde ise; e-kitapların kütüphane ve bilgi kurumlarındaki yansımaları, konuyla ilgili kütüphane uygulamaları, bu alanda dünyada ve Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların teknolojik çözümleri ile gelecekte beklenen gelişmeler ele alındı. Bu bölümde katkı sunan konuşmacılar; e-kitapların kütüphanelerin kaynak ve hizmetleri için farklı ve çok boyutlu yenilikler içerdiğini, yeni okurlar, yeni okuma biçimleri, yeni kaynak türleri ve süreçler yaratarak, bilgiye erişim açısından demokratikleşme ve özgürlük sınırlarını genişlettiğini, okurların okuma süreçlerine daha aktif biçimde katılarak daha etkileşimli deneyimler yaşadıklarını belirttiler. Tüm bu gelişmelerin okuma alışkanlığının azalması anlamına gelmediği, kitabın her zaman bir ihtiyaç olarak var olacağı, ancak e-kitapların bu sürece yeni olanaklar sunmakta olduğu dile getirildi. Kütüphanelerdeki bu eğilimlerin, teknoloji üreten firmaları da bu alanda yeni çözümler ve hizmetler üretmeye yönelttiği, böyle bir yönelimin de kütüphanelerin hizmetlerinin çeşitlenmesi olarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi.

Konferans Türk Kütüphaneciler Derneği (TKD) İstanbul Şubesi Başkanı Mehmet Manyas’ın yaptığı kapanış konuşması ve katılımcılara plaket verilmesi ile son buldu.

Türkiye’de e-kitap yayıncılığının sorunları: Telif hakları ve kazanç modeline ilişkin sorunlar, adil ve şeffaf bir hak yönetimi modeli ihtiyacı, Türkçe e-kitap sayısının azlığı, fiyatların göreceli olarak yüksekliği, Yazar-yayıncı ilişkilerindeki belirsizlikler, e-kitap formatının gerektirdiği yeni ilişki biçimlerini içeren yayın sözleşmeleri ihtiyacı, yazarların e-kitap yayınlama konusundaki isteksizlikleri, fiyatlandırma, vergilendirme (%18 KDV), henüz bir standartklaşmanın olmayışı, bağımsız denetim ihtiyacı, e-kitap okuyucu cihaz fiyatlarının yüksekliği ve çeşit azlığı, dağıtım platformlarındaki yetersizlikler, e-kitap ve ilgili teknolojiler, araçlar hakkındaki bilgi eksiklikleri.

www.istanbulkutuphaneci.org