Eleştirel Düşünme Kılavuzu

Minik Eleştirel Düşünme Kılavuzu: Kavramlar ve Araçlar

Dr. Richard Paul & Dr. Linda Elder / Çeviren: Merih Bektaş Fidan

Eleştirel Düşünme Kurumu / www.criticalthinking.org

Niçin Minik Eleştirel Düşünme Kılavuzu?

Cep kitabı ebadındaki bu minik kılavuz, eleştirel düşünme kavram ve araçlarının esaslarına odaklanmaktadır. Fakültelere ortak bir eleştirel düşünme kavramı sağlarken, öğrencilere de bölümlerindeki temel kitapların yanı sıra eleştirel düşünmeyle ilgili ek bir materyal sunar. Fakülteler, bu kılavuzu yöntem, ödev ve test geliştirme amacıyla her bilimdalında kullanabilirler. Öğrenciler istedikleri alanlarda öğrenme kapasitelerini geliştirmek istediklerinde rahatlıkla bu kılavuza başvurabilirler.

Kılavuzun ortaya koyduğu beceriler her dala uygulanabilir niteliktedir. Örneğin, eleştirel düşünenler mevcut amaçlarında, konuyla ilgili sorularında açık ve nettirler. Bilgiyi, sonuçları ve bakış açılarını hep sorgularlar. Açık, doğru, net ve konuyla ilişkili olmaya özen gösterirler. Arka plandaki şeyleri mantıklı ve dürüst olmak adına ele alırlar. Bu becerileri, konuşma ve dinleme becerilerine olduğu gibi okuma ve yazma becerilerine de uygularlar. Edinilen bilgi ve becerileri hem profesyonel hem de özel yaşamlarında tarihe, fen bilimlerine, felsefeye ve sanat dallarına uygularlar.

Birden fazla modüllü bölümlerde bu kitapcık, temel ders kitabına ek olarak kullanılırsa, öğrenciler, öğrenme süreçlerinin her aşamasında eleştirel düşünebilmenin yararını göreceklerdir. Ayrıca eğitimciler, konunun günlük hayata uygulanışıyla ilgili örnekler verirlerse, öğrenciler edinilenlerin eğitimin yaşam kalitesini arttırmaya yarayan araçlar olduklarını anlayacaklardır.

Bu minik kılavuzu kullanan bir öğrenciyseniz, her derste onu yanınıza almayı alışkanlık haline getirin. Öğrendiğiniz şeylerin analizi ve sentezinde buna sık sık başvurun. Kılavuzda sözedilen ilkeleri doğal olarak kullanır hale gelinceye kadar öğrenıp içselleştirmeye çalışın.

Başarılı olduğunuz takdirde bu kılavuz fakültelere, öğrencilere ve eğitim programlarına hizmet etmiş olacaktır.

Dr. Richard Paul Dr. Linda Elder

Eleştirel Düşünce Merkezi Eleştirel Düşünce Kurumu

Çeviren’den

Eleştirel düşünme, edinilen bilgilerin etkin bir biçimde değerlendirilmesi açısından, özellikle bilgi akışının hızlı, bilgi kaynaklarının fazla ve bilgiye ulaşmanın çok kolay olduğu bir çağda çok önemli bir beceridir. Minik Eleştirel Düşünme Kılavuzu ile Birmingham Üniversitesi’nde araştırma eğitimimi yaparken tanıştım. Bir psikolog olarak bu kılavuzu bilimsel ve günlük hayatta her an başvurabilecek bir kaynak olması sebebiyle çok yararlı buldum.

Kitapçığın okunabilirliği ve uygulanabilirliği çok güzel. İyi bir şekilde hazırlanmış ve konuya profesyonel olarak odaklaşıyor ki bu özelliği bende kılavuzu Türk okuyucularına da sunma düşüncesine yolaçtı. Kılavuzun beğeni toplayacağına; üniversite öğrencileri, akademisyenler, gazeteciler, siyasetle ilgilenenler ve esasında eleştirel düşünebilme becerilerini geliştirmek isteyen herkesin bunu en iyi şekilde kullanacağına inanmaktayım.

Kılavuzun çevirisine ilişkin izninden dolayı Dr. Linda Elder’a, teşviki ve dil açısından kontrolüne ilişkin yardımlarından dolayı Prof. Dr. Nilgün Sarp’a, Türk Dilinin doğru ve etkin kullanımına yönelik katkılarından dolayı Yard. Doç. Dr. Ömer Önder ve son olarak çeviri süresince sağladığı teknik destekten dolayı sayın Ertan Fidan’a teşekkür etmek istiyorum.

Okuyucuların kılavuzu teşvik edici bulacaklarını, gündelik hayatlarında dahi bu becerileri kullanacaklarını ümid ediyorum. Ayrıca okuyucuların kılavuzla ilgili tecrübelerini benimle paylaşmalarından mutluluk duyacağımı belirtmek isterim.

Merih Bektaş Fidan

İçindekiler

Niçin Eleştirel Düşünme

Düşüncenin Elemanları

Mantık Yürütmede Bilinmesi Gerekenler

Düşünce Elemanları İçeren Sorular

Benmerkezci Düşünme Sorunu

Evrensel Entellektüel Standartlar

Bir Makalenin Mantığının Analizinde Kullanılabilecek Şablon

Mantık Değerlendirme Kriterleri

Temel Entellektüel Özellikler

Üç Soru Tipi

Problem Çözme Şablonu

Değerlendirme Yapılırken Bilinmesi Gerekenler

Eleştirel Düşünenlerin Düzenli yaptıkları Şeyler

Eleştirel Düşünme Gelişiminin Aşamaları

Minik Eleştirel Düşünme Kılavuzu

http://www.criticalthinking.org/files/turkish_ct_concepts_tools.doc

.